Paulina Wrzosek

Koniec z fikcją doręczeń – z czym się to wiąże?


W dotychczasowym stanie prawnym, zgodnie z art. 139 § 3 k.p.c. utwierdzonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przyjmowaliśmy zasadę domniemania doręczeń. W zgodzie z nią, podwójne awizowanie pisma wywołuje skutek równoznaczny z jego doręczeniem. Dotyczy to zarówno prób doręczenia pism do osób prawnych, organizacji, osób fizycznych podlegających wpisowi do rejestru albo ewidencji, jak i osób fizycznych. Jednakże, wprowadzone ustawą z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zmiany znoszą fikcję doręczeń.  Ustawodawca częściowo pozostawia w mocy art. 139 § 3 k.p.c.  w sytuacjach, gdy stronie, która podlega wpisowi do rejestru sądowego, nie można doręczyć pisma w sposób przewidziany w przepisach poprzedzających. Jednakże, w przypadkach innych zastosowanie znajdzie przepis: art.1391 § 1 k.p.c., który wejdzie w życie 07 listopada 2019 r.

W świetle najnowszych przepisów, jeśli pozwany pomimo powtórnego doręczenia nie odebrał pozwu, bądź innego pisma, które pozwala na podjęcie przez niego obrony prawnej – a uprzednio w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma procesowego i brak jest przesłanek do zastosowania przepisów art. 139 § 2–31 k.p.c. – przewodniczący zawiadamia o tym fakcie powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego wraz ze zobowiązaniem do doręczenia mu pisma za pośrednictwem komornika. Komornik zaś, zobowiązany nowelizacją art. 3 ust. 4 pkt.1 ustawy o komornikach sądowych, doręcza osobiście i bezpośrednio adresatowi dokumenty sądowe za potwierdzeniem odbioru, bądź stwierdza, że adresat nie zamieszkuje pod wskazanym adresem.

Ustawodawca nie poprzestaje na tym. W art. 1391 § 2 k.p.c., zakreślony został  dwumiesięczny  termin, który wyznacza powodowi czas jaki ma on na złożenie do akt potwierdzenia doręczenia dokumentów pozwanemu, od chwili doręczenia mu zobowiązania sądowego. W przypadku bezskutecznego upływu terminu sąd zawiesza postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.

Z jakim kosztem musi się więc liczyć powód? Zgodnie ze zmianami wprowadzonymi w ustawie o kosztach komorniczych na podstawie art. 41, opłata od zlecenia sądu lub wniosku powoda o bezpośrednie i osobiste doręczenie pism wynosi 60 złotych. Jeśli komornik nie zastanie pozwanego pod wskazanym adresem ustala faktyczny adres jego zamieszkania. W przypadku gdy próba doręczenia okaże się bezskuteczna, choć zgodnie z ustaleniami komornika adresat zamieszkuje pod danym adresem, komornik zamieści w skrzynce pocztowej adresata zawiadomienie o podjętej próbie doręczenia wskazując o możliwości odbioru pisma wraz z pouczeniem, że należy je odebrać  w terminie 14 dni w kancelarii komornika. Wówczas, po upływie ostatniego dnia wskazanego w pouczeniu terminu, ustawodawca przyjmuje fikcję doręczenia, a komornik zwraca pismo podmiotowi je zlecającemu.